LỰA CHỌN DẦU GIA CÔNG KIM LOẠI

Việc lựa chọn dầu gia công kim loại phụ thuộc vào hai yếu tố chính là kim loại gia công và công đoạn gia công. Các kim loại với các tính chất cơ học và vật lý khác nhau nên đặc tính có thể gia công khác nhau từ dễ đến khó. Các kim loại dễ gia công chỉ cần dầu có tính năng bôi trơn không cao như các loại dầu pha nước. Ngược lại các kim loại khó gia công thì cần loại đầu có tính năng bôi trơn cao như dầu không pha nước và dầu có nhiều phụ gia cực áp. Đặc tính gia công khó hay dễ và yêu cầu loại dầu gia công của một số vật liệu chính được mô tả trong bảng dưới đây:

Bảng 1. Lựa chọn dầu gia công kim loại theo vật liệu gia công:

Vật liệu gia côngĐặc tính gia côngYêu cầu loại dầu gia công
Đồng thau
Thiếc
Nhôm
Gang
Thép carbon trung bình và thấp Đồng
Thép carbon cao và thép hợp kim
Thép không rỉ
Hợp kim niken – crôm
Hợp kim niken – côban
Hợp kim titan
Dễ    
               Khó
  Dầu pha nước Tính năng làm mát          
Dầu không pha Tính năng bôi trơn

Tương tự như vậy, việc lực chọn loại dầu theo mức độ khắc nghiệt của các công đoạn gia công được thể hiện như bảng dưới đây. Những công đoạn gia công nhẹ như mài, cưa, tiện, phay và bào thì chỉ cần loại dầu gia công pha nước có tính năng làm mát tốt. Ngược lại những công đoạn gia công nặng và khó như cắt bánh răng, cắt ren và chuốt cần loại dầu không pha nước có tính năng bôi trơn cao.

Bảng 2. Lựa chọn dầu gia công kim loại theo vật liệu gia công:

Vật liệu gia côngĐặc tính gia côngYêu cầu loại dầu gia công
Mài
Cưa
Tiện
Khoan
Phay
Doa
Cắt ren
Khoan lỗ sâu
Cắt bánh răng
Ren ngoài
Ren trong Chuốt
  Nhẹ                  
 Nặng
  Dầu pha nước Tính năng làm mát          
Dầu không pha Tính năng bôi trơn

Khi lựa chọn dầu gia công không pha nước thì độ nhớt của dầu là yếu tố quan trọng nhất vì nó ảnh hưởng đến tính năng bôi trơn, làm mát, làm sạch và mức độ tiêu hao dầu do bám dính vào phoi. Bảng 7.3 hướng dẫn lựa chọn độ nhớt của dầu không pha nước cho các công đoạn gia công khác nhau. Ngoài ra cần phải quan tâm đến loại phụ gia cực áp và nồng độ của loại phụ gia này có trong dầu. Những công đoạn gia công nặng thì cần loại dầu có các phụ gia cực áp chịu nhiệt độ cao như lưu huỳnh, phospho và với nồng độ cao hơn.

Bảng 3. Lựa chọn độ nhớt của dầu không pha nước cho các công đoạn gia công

Công đoạn gia côngĐộ nhớt(mm2/s)
Dập khuôn(công đoạn tạo hình)≥ 40
Gia công thông thường(tiện, phay, bào, khoan)20 – 40
Mài15
Khoan sâu, chuốt10
Doa5

Ngoài các công đoạn gia công cắt gọt nêu trên thì các máy tạo ống thép, định hình thanh nhôm, các máy chuốt dây đồng và dây nhôm thuộc nhóm công đoạn tạo hình cũng cần có dầu gia công kim loại để làm mát và bôi trơn các con lăn định hình ống hoặc các khuôn chuốt. Dầu cho máy tạo ống thép và thanh nhôm là loại dầu nhũ tương gốc khoáng thông dụng được pha theo tỷ lệ khoảng 5% dầu. Một dây chuyền tạo ống thép cần một bể dầu pha nước có thể tích tới hàng chục mét khối dung dịch được bơm tuần hoàn để làm mát và bôi trơn các con lăn định hình ống thép. Dầu cho máy chuốt dây đồng và nhôm là loại dầu gia công pha nước đặc biệt thường là dầu bán tổng hợp có hàm lượng các loại phụ gia cực áp ở mức cao, hoặc dầu không pha nước có độ nhớt rất cao đảm bảo bôi trơn và làm mát cao.

Để lựa chọn một sản phẩm dầu gia công phù hợp, đòi hỏi sự kiểm tra đánh giá có lộ trình bài bản trong quá trình sản xuất gia công, bao gồm sự đánh giá tổng hợp các yếu tố như: đảm bảo yêu cầu về chất lượng sản phẩm gia công, chi phí tiêu hao dầu, chi phí hao mòn dao cụ gia công, yếu tố ảnh hưởng môi trường, sức khỏe của con người…

Developed by Tiepthitute
Facebook Messenger
Chat với chúng tôi qua Zalo
Gọi ngay